Dringend behoefte aan ammoniakreductie: effect van emissiecontroles op atmosferische stikstofdepositie in Chinese rivieren

Teveel reactieve stikstof (bijv. ammoniak en stikstofoxiden) als gevolg van menselijke activiteit, kan leiden tot een toename in watervervuiling. Waterecosystemen worden op twee manieren beïnvloed door stikstofdepositie: door directe depositie (wanneer stikstof neerslaat op het oppervlaktewater) en indirecte depositie (wanneer stikstof neerslaat op het land en vervolgens wordt getransporteerd naar het water). ‘In China heeft de nationale overheid de afgelopen decennia veel ingezet op het terugdringen van emissies,’ legt eerste auteur Sijie Feng van WUR uit. ‘De effectiviteit van dit beleid in het verminderen van stikstofdepositie en de invloed ervan op het water blijft echter onduidelijk.’ Het onderzoek van Feng koppelt een chemie- en transportmodel aan een model voor waterkwaliteit om zo het gat te dichten.

Beperkte effectiviteit van beleid

Uit het onderzoek bleek dat de afgelopen drie decennia de stikstofdepositie als gevolg van menselijke activiteiten slechts licht is toegenomen of afgenomen. Dit suggereert dat de effectiviteit van het Chinese emissiebeperkingsbeleid in het verminderen van stikstofdepositie beperkt is.

Eerder beleid richtte zich volgens Feng vooral op het beheersen van de uitstoot van zure gassen, zoals stikstofoxiden en zwaveldioxide, door bronnen als energiecentrales, industrie, woningen en transport. Er was echter een gebrek aan specifiek beleid om de ammoniakuitstoot in de landbouw te verminderen. Uit het onderzoek blijkt dat in 2011 de stikstofdepositie uit agrarische bronnen (waaronder kunstmest en veeteelt) verantwoordelijk was voor ongeveer een derde van de totale stikstofdepositie in China. In 2019 was de bijdrage van de landbouw verder toegenomen met 7%. Als gevolg daarvan is de totale stikstofdepositie en de toevoer daarvan naar rivieren in de jaren 2010 toegenomen. Gemiddeld 90% van de stikstofdepositie komt indirect in de rivieren terechtkomt. Dit wordt in sommige studies vaak over het hoofd gezien.

Beheersing van ammoniakemissies in de landbouw moet prioriteit krijgen

Feng: “Het verkennen van landbouwmaatregelen die elkaar versterken met betrekking tot water en lucht moet een prioriteit zijn. Dit zal helpen om tegelijkertijd stikstofdepositie en watervervuiling te verminderen”. Het onderzoek toont aan dat in 2050 strengere normen voor de uitstoot van zure gassen worden verwacht. Dit geldt voor energiecentrales, de industrie, woningen en het transport. Daarnaast wordt een beter beheer van ammoniak in de landbouw voorzien. Dit omvat intensivering van de teelt, verbetering van het graslandbeheer en het gebruik van langzaam vrijkomende kunstmest. Door deze maatregelen zal de totale stikstofdepositie naar verwachting met 56% afnemen. Ook zal de stikstoftoevoer naar rivieren naar verwachting met 47% verminderen ten opzichte van 2019.