Een duurzame campus is groen

Veel plekken op Wageningen Campus hebben een eigen geschiedenis. Er zit een gedachte achter de inrichting van het groen, zoals bij de landschapstuin NL2120. Deze tuin is vier jaar geleden aangelegd tussen de gebouwen Atlas, Omnia en Orion. NL2120 verwijst naar het gelijknamige WUR-project, dat een groene, hoopvolle toekomst laat zien voor de inrichting van Nederland over honderd jaar. De tuin is gebaseerd op de principes van nature based solutions, die ook de toekomstkaart van Nederland vormgaven. De landschapstuin gaat van hoog en droog naar laag en nat. Een wadi houdt het water vast voor drogere periodes en er staan bankjes en een fontein – die via een fiets tot leven kan worden gebracht.

Deze tuin is slechts een postzegel in het grotere landschap van de nog relatief jonge campus. Het eerste ontwerp voor het campuslandschap stamt uit 2004 en is gebaseerd op het omringende cultuurhistorische, agrarische gebied. Het bestond voornamelijk uit gras- en hooiland, hagen en bosjes. Het FB heeft de afgelopen jaren, samen met gebruikers en WUR-deskundigen, gewerkt aan het vergroten van de variatie. De landschapstuin is daarvan een goed voorbeeld.

Groenvisie

Wijnheijmer, die ecologische tuinbouw had gestudeerd, kreeg in 2013 een vraag over een nieuwe aanplant op de campus. Daarna werd ze steeds vaker betrokken bij de groeninrichting op de campus. Ook schreef ze de Groenvisie die sinds 2019 van kracht is. Ze streeft naar een campus die zo aantrekkelijk mogelijk is voor mens en dier.

In het midden van de campus heeft het groen nu de vorm van een stadspark, aan de randen draait het meer om de aansluiting met de natuur rondom het campusterrein. "In het midden zijn de meeste mensen", verklaart Wijnheijmer. "Ik hoor weleens pleiten voor een groot bos of moeras midden op de campus. Maar waar moeten we die 20.000 mensen dan laten? Rewilding is heel mooi, maar het moet ook praktisch blijven."

Brochure: Ontdek Wageningen Campus

Ontdek Wageningen Campus is een onlangs uitgekomen brochure over de campus. Die staat boordevol inspiratie om het campusterrein te gaan verkennen. Naast informatie over natuur en duurzaamheid, beschrijft de brochure gebouwen, kunstwerken, andere opmerkelijke voorwerpen.

Viooltjes

Praktisch blijven, blijkt ook bij landschapstuin NL2120 van groot belang. Het idee voor de tuin stamt uit 2020, wanneer twee stagiaires van WUR bij landschapsarchitectuur van Wageningen Environmental Research (WEnR) de toekomstvisie NL2120 vertalen naar een presentatie voor een tuinfestival. WEnR wilde de presentatie vervolgens verplaatsen naar de campus. Een mooi idee, vond Wijnheijmer. Samen zoeken ze naar een goede plek en passen het plan aan. "Het ontwerp bevatte bijvoorbeeld viooltjes. Die redden het niet op de campus."

Door de coronapandemie gaat het tuinfestival niet door, maar het plan voor de campus wel. Het wordt zelfs uitgebreid tot een herinrichtingsplan voor het hele veld tussen de gebouwen Atlas en Orion. De stagiaires maken een gebiedsanalyse en een schetsontwerp dat aansluit bij het campuslandschap, dat op de overgang ligt tussen de hoge zandgronden van de Veluwe en het lage, natte Binnenveld van de Gelderse Vallei. Wijnheijmer weet financiering voor de aanleg te regelen, en werkt zelf het concept voor een bloemenveld uit. "Bloemenvelden worden nooit gemaaid. Ze leveren daardoor voedsel van maart tot ver in november en geven jaarrond beschutting aan insecten en kleine dieren."

Sparren met WUR-experts

Wijnheijmer en haar collega’s van het Facilitair Bedrijf werken zo veel mogelijk samen met onderzoekers en betrekken de WUR-experts bij de uitwerking van de plannen. Zo zijn ecoloog Wieger Wamelink en landschapsarchitect Bertram de Rooij de vaste sparringpartners uit de WUR-Groencommissie, die Wijnheijmer heeft geïnitieerd. "Ik zoek daarnaast vaak andere deskundigen van WUR bij een bepaalde vraag. Toen we bijvoorbeeld in 2016 ongeveer 250 bomen konden planten, adviseerde onder andere Leo Goudzwaard, bosecoloog bij Wageningen University, over de boomsoorten. Leo stond er zelfs bij toen ze geplant werden om de soortechtheid en het plantgat te controleren."

Eikenprocessierups

Niet alle nieuwe Wageningse kennis kan meteen worden toegepast, vertelt Wijnheijmer. Dat geldt bijvoorbeeld voor de bestrijding van de eikenprocessierups. WUR doet onderzoek naar alternatieve bestrijdingsmethodes, maar die passen we nog niet toe op de campus. "Daar kunnen we niet mee experimenteren, dat vormt een gevaar voor de veiligheid en gezondheid van de mensen op de campus." In zo’n geval adviseert ze uit al langer bewezen methodes de meest milieuvriendelijke te kiezen.

Wijnheijmer kan nog uren doorvertellen over haar ideeën om de campus steeds aantrekkelijker te maken voor mens en dier. Zij zou bijvoorbeeld graag willen weten wat nieuwe beplantingen bijdragen aan de diversiteit van insecten en vogels. "Daar is veel kennis voor nodig vanuit allerlei disciplines. Niet alleen om data te verzamelen, maar ook om verbanden te leggen en die te vertalen naar aanleg en beheer van groen voor de toekomst. Dat lijkt me een mooie uitdaging voor de komende periode."